زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

عبدالله مهزمی





ابوهفان عبدالله بن احمد مهزمی۲۵۷ق)، لغت‌دان، ادیب، شاعر شیعه قرن سوم هجری قمری در بغداد که دارای جایگاه والایی در ادبیات عرب بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابوهفان عبدالله بن احمد بن حرب بن مهزمی خرنوبی بصری عبدی، از قبیله بنومهزم، شاخه‌ای از عبدقیس که همگی شیعه بودند، و اهل بصره و ساکن بغداد بود و از شاگردان اصمعی به‌شمار می‌رفت. او همچنین شاگرد ابونواس و راوی اشعار او، و فردی لغت‌دان، ادیب، شاعر و از جایگاه والایی در ادبیات عرب برخوردار بود و افرادی همچون احمد بن ابی طاهر، جنید بن حکیم دقاق و یموت بن مزرع از وی بهره گرفتند. نجاشی ابوهفان را از شیعیان مشهور دانسته که درباره تشیع شعر سروده است. ابن ندیم او را در زمره شاعران مورخ آورده و می‌گوید: او و ابوالعیناء همدیگر را هجو نموده‌اند. او فردی بی‌پروا و تنگدست بود و بسیار شراب می‌نوشید.

۲ - تألیفات



کتاب‌های طبقات الشعراء، اشعار عبدالقیس و اخبارها، شعر ابی طالب بن عبدالمطلب و اخباره، الاربعة فی اخبار الشعراء و صناعة الشعر از اوست. او همچنین اخبار ابونواس و گزیده‌ای از اشعار او را جمع آوری کرده است.
[۱۲] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۲.


۳ - وفات



وی سرانجام در سال ۱۹۵ق
[۱۳] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۲، ص۵۴.
یا ۲۵۵ق
[۱۴] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱۲، ص۱۶۷.
و یا ۲۵۷ق درگذشت. با توجه به وفات اصمعی (م ۲۱۶ق) که استاد او بوده، تاریخ‌های ۲۵۵ و ۲۵۷ق به واقع نزدیک‌تر می‌باشد.
[۲۴] قمی، عباس، فوائد الرضویه، ص۲۴۴.
[۲۵] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۱۶۷.


۴ - پانویس


 
۱. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۲۱۸.    
۲. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۳۷۸.    
۳. عباسی، عبدالله بن معتز، طبقات الشعراء، ص۴۰۹.    
۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۴، ص۱۴۸۶-۱۴۸۷.    
۵. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۳۷۸.    
۶. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۲۱۸.    
۷. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۵۷.    
۸. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۷۸.    
۹. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۴، ص۱۴۸۷.    
۱۰. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۲۱۸.    
۱۱. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۷۸.    
۱۲. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۲.
۱۳. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱۲، ص۵۴.
۱۴. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱۲، ص۱۶۷.
۱۵. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۳، ص۲۴۹-۲۵۰.    
۱۶. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲، ص۱۰۷.    
۱۷. ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۱۵۶.    
۱۸. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۲، ص۵۰۰.    
۱۹. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۳، ص۲۷۵.    
۲۰. بکری اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، سمط اللآلی، ج۱، ص۳۳۵.    
۲۱. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۳۱.    
۲۲. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۰۴.    
۲۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۶۵.    
۲۴. قمی، عباس، فوائد الرضویه، ص۲۴۴.
۲۵. مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲، ص۱۶۷.
۲۶. تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۶، ص۲۴۵.    


۵ - منبع



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۹۰، برگرفته از مقاله «عبدالله مهزمی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.